INSEIN AN LAKNAK: Lt.Col Hrang Ṭhio cu a ral a ṭha i, ral a tei tawnmi a si caah U Nu le Cozah nih cun "Hrang Ṭhio nih a kan teipiak ko lai," tiah an ti i, bochannak an rak ngei ngaingai. Hrang Ṭhio zong nih cun, Kawl Cozah cu kan Cozah a si caah kan runven a hau a ti i, thih nun ruat loin Karen cu tuk dingah a tim ve.
Lt. Col. Lian Cin Zam nih a ukmi Third Chin Batalian cu Meikṭhila ah an um i, a ralkap tam deuh cu Communist tupung ah a cheu, Karen sinah a cheu an kal caah ralkap tam a ngeih ti lo pinah 'Karen ral cu Kawl le Karen miphun thleidannak in a chuakmi a si ko caah ahohmanh kan tuk awk a si lo, tiah a ti tawnmi a si.
A tuk zong kan in tu hna lai lo i, a bawmh zong kan in bawm hna lai lo, tiah a ti hna i Karen ral tuk ah an i tel lo. Cucaah cun 1st Chin Batalian le 2nd Batalian lawng an i thawh i, Karen ral tuk awkah cun umhmun cu an lak dih cang.
First Chin Batalian Commander Lt. Col. Hrang Ṭhio nih a ralkap hna cu phu 4 (Campany pali) ah a ṭhen hna i, 'A' Campany Commander ah Capt. Ṭha Lung, 'B' Coy Commander ah Capt. Chum Luai, 'C' Coy Commander ah Capt. Thla Mawng le 'D' Coy Commander ah Capt. That Phu tiah ṭuanvo a pek hna.
Kawl ralkap nih an tei khawh ti lomi Karen ral tuk awk caah Lai ralkap hna cu nunnak le lu pek in an i thawh cang. Lai ralbawi pali hna nih cun anmah le an company cio cu an hruai hna i, Mingladone Jacob Barek in Insein khua i Lone Hill (Signal nih cun Lone Hill cu One One Tow Hill "112 Hill" tiah min an pek) ah a ummi Karen Headquaters-pi tuk awkah cun an hun i thawh.
Karen ral nih cun Rangoon – Prome lam kam i hol pakan sehzung khi an lak i, cu sehzung cu le U-seik-kin kyawng le Lone Hill (112 Hills) cu Headquaters ah an tuah i Chin ralkap cu an bawh ve hna.
A hmasa bik ah hol pakan sehzung cu A,B,C, Campany pawl nih an hun nam hna. Cu hlan ah cun Chin ralkap nih Karen ralkap cu an kap bal hna lo i, aho sinhmanh ah i tel loin an um ko rua tiah an ruah hna. Asinain hol pakan sehzung i Karen umnak an hun kah tik lawngah cun Chin pawl nih Kawl an bawmh hna i Karen an kan kah ve cang ti kha an hngalh.
Karen pawl zong cu umhmun ṭha tukin an rak i lak cang caah cun fawite i tei khawh awk cu a si ti lo i, cuti cun an i kap ciammam i Chin ralkap minung 36 an thi, tampi hma an pu. Karen ralkap zong nih zam loin, Chin ralkap zong nih dinhdawrh hrimhrim loin an i kap i, ahohmanh i tei kho veve loin saupi an i kap.
Cu tikah cun Capt. That Phu nih a hruaimi D. Campany nih an hun bawmh ve hna i Karen nih cun an celh ti lo i, hmai ah kan fong chin lengmang lai i Rangoon khua kan lak cang lai an timi cu, an zam i Chin ralkap pawl nih cun hol pakan sehzung Karen Headquarets-pi cu an lak ai.
Hol pakan sehzung cu Karen Headquarters nih cun la hmanh sehlaw, One One Two Hill hi Karen an ṭhawnnak bik an Headquarters nganpi a si caah a tang rih. Hol pakan sehzung Headquaters an lak caah cun Kawl pawl cu an tha a nuam cang i, Chin pawl cu an hun bawmh ve hna.
Kawl Batalian he Chin Batalian he komh in One One Two Hill cu an hun nam ṭhan. Karen nih cun Kawl cu an tei tawnmi an si caah tutan zongah hin an ṭih hna lo.
Khatlei kam in Kawl nih an hun nam, khatlei kam in Karen nih cun an hun kah ve hna tikah cun an ti kho ti hna lo i, Kawl ralkap minung 65 an thi. Cu tikah cun Kawl ralkap cu an thin a hung tuk hringhran i, zeiti tuah awk hlei an hngal lo.
Cu tikah cun Chin Batalian nih nam hna seh ti a si. Cucaah 'D' Company cu hmai bik ah an chuak i 112 Hill cu an hun nam. Leikuang tlang an i phen i Karen cu an hun kah hna tikah Karen zong nih cun voidang i Chin le Karen cu unau kan si ti i dawtnak i aa kom tawnmi, dawtnak zeihmanh um ti loin an hun kah ve hna.
Capt. Tin Lal a Bestman pa nih Hand Grenade (Bom) in ka cheh hna lai tiah a hung tho i, a cheh manh hlan ah amah cu a thin hmaka ah an hun kah i a Grenade cu a thlah laklawh tung i a umhmun ah cun a puak i Capt. Tin Lal a khen i hma a pu.
Cuka ah cun Rfl. Ṭial Cem (Tikir) zong nih a ram caah a nunnak a pek (a thi). Capt. Tin Khuai nih a hruaimi a ralkap 13 hna cu an tlaih hna i pakhat hmanh tang loin an thah dih hna. Cpl. Tin Luai (Zokhua) zong cu tan ah cun a tel i a paam ve.
Kum 15.3.1949 ni zingka ah cun "112 Hill" cu Chin ralkap nih cun an kulh dih i, Karen zong nih tlawmte hmanh thazaang ṭhum loin an i kap chin lengmang ko. Chin ralkap zong cu thazaang thum loin an i kap chin lengmang ko.
Asinain an minung kha tam tuk an thi cang i an hnabei a dong nawn cang. Zingkate ah a si i, minmei a zam i, anmah le anmah hmanh an i hmu kho set lo.
Cu tikah Capt. Thai Chawn le a section pawl cu a kah i kah loin a lawn in an lawn i, kan thih le thih tiah ram caah lu pek in Karen pawl an camp cawhmi tlang tiangin an va lawn i an camp chungah bom an va thlak hna.
Cu tikah cun Karen pawl cu an thin a phang i, kan camp chung i bom an hung thlak khawh cang caah hin an kan naih tuk cang rua tiah an ruah. Capt. That Phu le a campany hna nih cun an hun naih taktak ve hna i fakpi in an hun kah ve hna.
Cu tikah cun Karen pawl nih cun an kan naih tuk cang i an kan kulh dih cang rua tiah an ruah caah cun an celh ti lo i, an zam. Cucaah cun Chin ralkap pawl nih cun Karen Headquater ngan bik "112 Hill" cu an lak ai.
Chin ralkap an ral a ṭhat tuk caah cun Kawl ralkap nih an tei khawh lomi Lone Hill Headquater-pi cu an lak. Lt. Thai Chawn cu ram ca le miphun caah lu pek in a tuk hna ning le a ral a ṭhatning an zoh tikah a ral ṭhatning hi khuaruahnak lei a si an ti caah Aung Sang Turiyah (Victory Cross) minṭhatnak an pek.
Cuti cun Chin ralkap pawl nih Karen pawl cu an hei nam chin lengmang hna i Hlaing tiva tiang an hei nam hna. Lt. Col. Hrang Ṭhio cu Jacob Barek in a ṭhial i Hmawbi ah umhmun a lak ṭhan.
A Coy le B Coy cu hmai ah a kalter hna i, Hlapada ah Camp an chiah i, cuka ah cun Karen he cun an i kap ṭhan. Ni 6.8.1949 zingka cu a si i Hlapada i an kahmi hna cu kan zoh lai tiah arkhuang ah Capt. Thla Mawng le Dr. Maung Duai a sawm hna i Cpl. Thai Chawn nih amah jeep in a kalpi hna.
Hlapada an phak hlan ah lampi in Karen ral nih cun an bawh hna i an hun kah ciammam hna i, Dr. Maung Duai cu a cal ah an khen i a hmun ah a thi. Lt. Col. Hrang Ṭhio cu a ke (a tampawr) ah an khen.
Capt. Thla Mawng zong cu a lu ah an khen i hma a pu. Jeep chung cun an chuak i Cpl. Thai Chawn le Rfl. Rua Khar (Hnaring) cu an zam i Hrang Ṭhio le Thla Mawng cu an zam kho ti lo.
Hrang Ṭhio le Thla Mawng cu Karen nih cun an kulh hna i tlaih an timh hna. Chin ralkap pawl nih cun an thawng cu an theih hna i Karen pawl cu an hun kulh chin ve hna.
Cu tikah cun Capt. Lian Ṭhio nih Karen cu fakpi in a nawl hna: 'Hihi kan C.O. a si caah kan thahpiak hrinhrim hlah u, kannih zong nih kan in kap hna lai lo' tiah fakpi in a nawl hna caah Karen pawl cu an hna a tla i an kal tak hna.
Cuti cun Chin ralkap nih cun Lt. Col. Hrang Ṭhio le Capt. Thla Mawng cu an hlawm hna i Mingladone ralkap siinn ah an chiah hna. Capt. Thla Mawng cu a cal ah a theu in an theumi a si caah siinn ah thla khat le acheu an zoh i a dam.
Chin ralkap paralṭha a simi C.O., Lt. Col. Hrang Ṭhio cu ralkap siinn ah cun an zoh i, a dam khawh lo caah a nunnak a liam (a thi). Prime Minister U Nu le Cozah upa nih a ruak cu Cozah thlanmual ah kan thlah lai an ti nain a chungle nih an duh lo caah vanlawng in Kalemyo tiang an put i, amah a khua Laizo ah an vui.
(Crd: Pu Chawn Kio)
No comments:
Post a Comment